შპალი I ტიპის

შპს “საქართველოს შპალ-საჟღენთი ქარხანა” 1ა ტიპის ხის გაჟღენთილი შპალები სრულიად შეესაბამება სტანდარტების მოთხოვნებს:

• ხარისხით და მერქნის გეომეტრიული პარამეტრებით – გოსტი 78-2004 “ხის შპალები რკინიგზის ფართო ლიანდაგისთვის ხის შპალები”;
• დაცვითი საშუალებებებით (ანტისეპტიკი) – გოსტი 2770-74 “ქვანახშირის ზეთი მერქნის გასაჟღენთად”.
• დაცვითი ტექნოლოგიით (გაჟღენთვა) – გოსტი 20022.5-93 “მერქნის დაცვა. ავტოკლავური გაჟღენთვა ზეთოვანი დაცვითი საშუალებებით”.

გაჟღენთილი/გაუჟღენთავი ხის შპალების წარმოების ტექნიკური მახასიათებლები.
შპალების საწარმოებლად ძირითადად გამოიყენება წიწვოვანი ჯიშის მერქანი.
შპს “საქართველოს შპალ-საჟღენთი ქარხანა” აწარმოებს ორი სახის მოჭრილ შპალებს:



შპალების ზომები:

სისქე მმ	სიგანე მმ	სიგრძე მმ	მოცულობა მ3
180	230	2750	0,101

კონსერვაციისას ხის შპალების დაცვითი პარამეტრები:
მერქნის დაცვითი მექანიზმები სრულიად შეესაბამება გოსტ 20022.0-93 “მერქნის დაცვა. დაცვითი პარამეტრები” შესაბამისად.

შპალების გაჟღენთვის ტენიანობა არ აღემატება 25%. მერქნის ტენიანობა განისაზღვრება შემდეგი გოსტ 20022.14-84 “მერქნის დაცვა. გაჟღენთვის ტენიანობის მეთოდების განსაზღვრა” შესაბამისად.

ანტისეპტიკის შეღწევის ნორმები, კგ/მ3

დასახელება	მინიმალური	გეგმიური
ფიჭვის და კედარის შპალები	79	96
ნაძვის და სოჭის შპალები	90	105

გაჟღენთვის სიღრმის ნორმები

დასახელება	გაჟღენთვის სიღრმე
	მერქნის შიგნითა ფენები მმ	დამუშავებული მერქანი მმ
ფიჭვის და კედარის შპალები	არა ნაკლებ 5	არა ნაკლებ 5
ნაძვის, სოჭის და წიწვის შპალები	არა ნაკლებ 5	არა ნაკლებ 5

გაჟღენთილი ხის შპალების მუშაობის საშუალო ვადაა – 15-20 წელი.

შპალი II ტიპის

შპს “საქართველოს შპალ-საჟღენთი ქარხანა” 2ა ტიპის ხის გაჟღენთილი შპალები სრულიად შეესაბამება გოსტის მოთხოვნებს:

• ხარისხით და მერქნის გეომეტრიული პარამეტრებით – გოსტი 78-2004 “ხის შპალები რკინიგზის ფართო ლიანდაგისთვის ხის შპალები”;
• დაცვითი საშუალებებებით (ანტისეპტიკი) – გოსტი 2770-74 “ქვანახშირის ზეთი მერქნის გასაჟღენთად”;
• დაცვითი ტექნოლოგიით (გაჟღენთვა) – გოსტი 20022.5-93 “მერქნის დაცვა. ავტოკლავური გაჟღენთვა ზეთოვანი დაცვითი საშუალებებით”.

გაჟღენთილი/გაუჟღენთავი ხის შპალების წარმოების ტექნიკური მახასიათებლები.
შპალების საწარმოებლად ძირითადად გამოიყენება წიწვოვანი ჯიშის მერქანი.
შპს “საქართველოს შპალ-საჟღენთი ქარხანა” აწარმოებს ორი სახის მოჭრილ შპალებს:



შპალების ზომები:

სისქე მმ	სიგანე მმ	სიგრძე მმ	მოცულობა მ3
160	230	2750	0,101

კონსერვაციისას ხის შპალების დაცვითი პარამეტრები:
მერქნის დაცვითი მექანიზმები სრულიად შეესაბამება გოსტ 20022.0-93 “მერქნის დაცვა. დაცვითი პარამეტრები” შესაბამისად.
შპალების გაჟღენთვის ტენიანობა არ აღემატება 25%. მერქნის ტენიანობა განისაზღვრება შემდეგი გოსტ 20022.14-84 “მერქნის დაცვა. გაჟღენთვის ტენიანობის მეთოდების განსაზღვრა” შესაბამისად.

ანტისეპტიკის შეღწევის ნორმები, კგ/მ3

დასახელება	მინიმალური	გეგმიური
ფიჭვის და კედარის შპალები	79	96
ნაძვის და სოჭის შპალები	90	105

გაჟღენთვის სიღრმის ნორმები

დასახელება	გაჟღენთვის სიღრმე
	მერქნის შიგნითა ფენები მმ	დამუშავებული მერქანი მმ
ფიჭვის და კედარის შპალები	არა ნაკლებ 5	არა ნაკლებ 5
ნაძვის, სოჭის და წიწვის შპალები	არა ნაკლებ 5	არა ნაკლებ 5

გაჟღენთილი ხის შპალების მუშაობის საშუალო ვადაა – 15-20 წელი.

ხიდის ძელები

ხიდის ძელების სიგრძე ჩვეულებრივი კვეთისას -3,25 მ-ია. რაც უფრო დიდია მანძილი გრძივი ძელების ღერძებს შორის (2,5 მ – მდე), მით უფრო დიდი უნდა იყოს ხიდის ძელების განივი კვეთა (24ხ30 სმ-მდე) და მათი სიგრძე (ინდივიდუალური შეკვეთის მიხედვით 4,20 მ-მდე).

საისრე გადამყვანი ძელები

ხის საისრე გადამყვან ძელებს აქვს უპირატესობა სხვა სახის ძელებს შორის (მაგალითად რკინაბეტონის ძელებთან შედარებით) : ისინი შედარებით მარტივია დასამზადებლად, აქვს პატარა წონა, შედარებით უფრო იოლად უზრუნველყოფს რელსების რიგების ელექტროიზოლაციას, უზრუნველყოფს გზის ზომიერ სიხისტეს. ხის ძელები შემდეგნაირია: გაფართოებული (გ), ფართო (ფ) და ნორმალური (ნ). სიგრძის მიხედვით ძელები იყოფა ჯგუფებად, რომელთაგან თითოეული გამოირჩევა მომდევნოსგან 25 სმ-ით. ყველაზე მოკლე ძელები 3,0 მ-ია, ყველაზე გრძელი – 5,5 მ-ია. საისრე გადამყვანი ძელთა რაოდენობა დამოკიდებულია მის მარკაზე: 1/9-63-68 ცალი; 1/11-75-80 ცალი; 1/18-135 ცალი; 1/22-170 ცალი. ორ გადამყვან ძელს, რომელზეც მოთავსებულია ხელის გადამყვანი ისრის მექანიზმი, ეწოდება ფლიუგარული. ჩვეულებრივ გადაყვანისას მას აქვს 4,5მ სიგრძე. შემაერთებელი საყრდენის დასამონტაჟებლად იყენებენ შემდეგი სიგრძის 3,5მ ორ ძელს, ხოლო შუალედური საყრდენისას ერთს.

ხის საისრე გადამყვანი ძელების განივი კვეთის ზომები:

ძელთა ტიპები	ძელთა სისქე	ზედა ფენის სისქე			ქვედა ფენის სისქე b1	არამოხერხილი მხარეების b2 ძელის სისქე C	მოჭრილი ძელის h1 მოხერხილი გვერდითი მხარის სიმაღლე
		გაფართოებული	ფართო	ნორმალური
I ტიპი	180	220	200	---	260	300	150
II ტიპი	160	220	---	175	250	280	130
III ტიპი	160	---	200	175	230	260	130

გზის ზემოთა სტრუქტურის მასალათა დასახელება	დანიშნულება	გოსტი, ოსტ, ტუ
ხის საისრე გადამყვანი ძელები
მოჭრილი მოუჭრელი	I ტიპი-მთავარი გზებისთვის II ტიპი - მთავარი, მიმღებ გამშვები გზებისთვის და გორაკებისთვის III ტიპი - სამეწარმეო საწარმოებთან მისასვლელი გზებისთვის	გოსტი 8816-70

ხის საისრე გადამყვანი ძელების კომპლექტები (გოსტ 8816-70-ს მიხედვით)

ძელთა სიგრძე, მ

ძელების კომპლექტის დანიშნულება

A1

A2

A3

A4

A5

Б1

Б2

რელსების ტიპები

გადამკვეთი და საისრე გადამყვანები

Р65

Р65, Р50

Р65

Р50, Р43

საისრე გადამყვანების მარკები

1/22

1/18

1/11

1/9

1/11

1/9

ძელების რაოდენობა კომპლექტში მათი ზედა ფენის სიფართოვის მიხედვით დაყოფისას. გ-გაფართოებული, ფ-ფართო, ნ-ნორმალური

გ

ფ

გ

ფ

გ

ფ

გ

ფ

გ

ნ

გ

ნ

გ

ნ

3,00	16	-	22	9	16	-	15	2	16	-	17	-	-	-
3,25	14	25	2	14	-	10	-	10	1	7	-	7	-	-
3,50	5	16	5	12	-	8	-	8	-	7	-	7	19	-
3,75	-	16	-	12	-	7	-	4	-	8	-	5	18	-
4,00	-	14	-	11	-	5	-	6	-	4	-	3	8	-
4,25	-	12	-	9	4	2	4	1	6	-	3	1	8	-
4,50	-	10	-	8	6	1	5	1	7	-	7	-	10	-
4,75	-	10	-	9	-	6	-	4	2	3	3	1	4	4
5,00	-	11	-	9	-	5	-	4	-	5	-	5	-	8
5,25	-	10	-	8	-	6	-	4	-	6	-	4	-	8
5,50	-	11	-	7	-	4	-	-	-	3	-	-	4	-
ჯამი	35	135	29	108	26	54	24	44	32	43	30	33	71	20
სულ	170		137		80		68		75		63		91
ძელების კომპლექტთა მოცულობა მ3	32,77		26,00		15,46		12,55		12,39		10,07		16,10
ერთი მასის კომპლექტი, ტნ	19,0		15,1		9,0		7,3		7,2		5,9		9,4